Program Wychowawczo- Profilaktyczny
PROGRAM
WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY
Publiczna Szkoła Podstawowa im. J. Brzechwy w Jędrzejewie
rok szkolny 2022/2023
Podstawa prawna:
- Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59) - art. 10 ust. 1 pkt 5, art. 26 ust. 2, art. 78, art. 98-99.
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2017 r. poz. 649) - § 4.
Działalność wychowawcza szkoły jest jednym z podstawowych celów polityki edukacyjnej państwa, a proces wychowania jest zadaniem realizowanym w rodzinie i w szkole, która w swojej działalności musi uwzględniać zarówno wolę rodziców, jak i priorytety edukacyjne państwa.
Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły jest dokumentem, który określa działalność edukacyjną placówki w zakresie wychowania i profilaktyki, realizowaną przez wszystkich zaangażowanych w pracę wychowawczą szkoły i dlatego jego tworzenie poprzedzone było dyskusjami w gronie pedagogicznym, rozmowami z rodzicami, uczniami.
Rodzina spełnia niesłychanie ważną rolę w procesie kształtowania się u dzieci zachowań społecznych oraz prozdrowotnych i to zarówno tych pożądanych jak i patologicznych. Oczywistym jest twierdzenie, że od prawidłowego funkcjonowania rodziny zależy rozwój osobowy i społeczny młodego człowieka. Tak, więc dom rodzinny to miejsce, w którym kształtuje się charakter dziecka, z którego wynosi wzorce postaw moralnych, wzorce zachowań nie tylko społecznych, ale także prozdrowotnych. Rodzice od początku czuwają nad bezpieczeństwem dziecka, chronią je przed zachowaniami ryzykownymi, dają wzorce i uczą postępowania w sytuacjach zagrożenia i wdrażają do dbałości o zdrowie i higienę.
Niezaprzeczalnie pierwszymi współpracownikami rodziców w tym procesie są nauczyciele. Środowisko szkolne jest jednym z podstawowych elementów mających kolosalne znaczenie dla przebiegu procesu prawidłowego uspołeczniania lub różnych form jego zaburzeń. Środowisko szkolne jest tym, w którym dziecko spędza wiele czasu w ciągu dnia. Jest płaszczyzną, na której zachodzi cały szereg interakcji społecznych w kilkuletnim okresie edukacji. Edukacja zdrowotna odgrywa w nauczaniu ważną rolę, stymuluje rozwój fizyczny, zdrowotny i osobowościowy dziecka. Nadrzędnym celem propagowania oświaty zdrowotnej jest ukształtowanie prawidłowych postaw i nawyków higienicznych oraz kształtowanie umiejętności służących zdobywaniu wiedzy na temat promowania zdrowego stylu życia.
Nauczyciele wychowują zarówno poprzez własne postawy i codzienne zachowania jak i cele działania. Wizja wychowania powinna być powiązana poprzez odniesienie się do konkretnej koncepcji pedagogicznej, rzeczywistości danej szkoły, uwarunkowań kulturowych, etyki nauczycieli, uczniów i ich rodziców. Dopiero taka wizja może być podstawą do stworzenia szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego.
Nadrzędnym celem edukacji wczesnoszkolnej staje się wszechstronny rozwój ucznia. Edukacja na tym etapie jest ukierunkowana na zaspokojenie naturalnych potrzeb rozwojowych ucznia, ma za zadanie stopniowo przygotować dziecko do uczestnictwa w życiu społeczności szkolnej i środowiska lokalnego, a w dalszej perspektywie – do pełnoprawnego uczestnictwa w życiu społecznym. Cele wychowania i sposób ich realizacji powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości intelektualnych, emocjonalnych, społecznych i zdrowotnych dziecka będącego w młodszym wieku szkolnym. Szkoła respektuje podmiotowość ucznia w procesie budowania indywidualnej wiedzy oraz przechodzenia z wieku dziecięcego do okresu dorastania. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga dojrzałość do podjęcia nauki na II etapie edukacyjnym.
Model ucznia kończącego pierwszy etap kształcenia
odpowiedzialny za swoje zdrowie i bezpieczeństwo
wrażliwy na piękno przyrody
obowiązkowy
samodzielny
kulturalny
przygotowany do następnego etapu kształcenia
Treści wychowawczo-profilaktyczne skupiają się wokół 4 obszarów tematycznych:
I. Kultura
II. Bezpieczeństwo
III. Relacje
IV. Zdrowie
Cele główne:
- stworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym).
- stworzenie warunków sprzyjających bezpieczeństwu dzieci,
- wyrabianie nawyków służących zachowaniu ich bezpieczeństwa i zdrowia,
- omawianie i ocenianie sytuacji oraz postaw służących lub zagrażających zdrowiu,
- wyrabianie nawyków higienicznych,
- wyrabianie przyzwyczajeń i postaw prozdrowotnych,
- wykorzystanie codziennych sytuacji do realizacji treści programowych,
- wdrażanie do samodzielności oraz odpowiedzialności za siebie i innych,
- przygotowanie do życia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie, w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych,
- kształtowanie umiejętności rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się.
Powyższe cele wychowawcze i profilaktyczne szkoła będzie realizować poprzez wypełnianie zadań wychowawczych i profilaktycznych polegających na:
- organizowaniu higienicznego rozkładu zajęć - przerwy międzylekcyjne jako czas krótkiego relaksu.
- organizowaniu posiłków na terenie szkoły - obiady, ciepły napój dla chętnych uczniów.
- zapewnieniu opieki medycznej - pielęgniarka w szkole,
- zapraszanie na spotkania z psychologa, pedagoga, przedstawicieli organizacji społecznych,
- zapewnianiu pomocy uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej - rodziny dotknięte bezrobociem, alkoholizmem, itp., uczniom realizującym obowiązek szkolny w indywidualnym toku nauczania, znajdującym się pod opieką kuratora, mającym trudności w nauce, w adaptacji w środowisku,
- organizowaniu zajęć dodatkowych – dla uczniów zdolnych i uczniów wymagających wsparcia,
- zapewnieniu opieki świetlicowej,
- .upowszechnianiu czytelnictwa, edukacji czytelniczej,
- wykorzystywaniu podczas zajęć sprzętów multimedialnych,
- współdziałaniu z rodzicami i środowiskiem lokalnym,
- podnoszeniu umiejętności wychowawczych wszystkich pracowników szkoły, również pracowników obsługi.
Ze względu na strukturę organizacyjną szkoły (klasy I-III) oraz specyfikę zajęć prowadzonych w formie nauczania zintegrowanego za podejmowane działania wychowawczo-profilaktyczne odpowiedzialni są wszyscy nauczyciele oraz pracownicy szkoły. Treści wychowawczo-profilaktyczne realizowane są w ciągu całego roku szkolnego podczas zajęć i przerw i uzupełniane przez udział w uroczystościach, imprezach i wycieczkach cyklicznych zgodnie z harmonogramem oraz według aktualnych potrzeb.
Kultura – wartości, normy, wzory zachowań
TREŚCI
ZADANIA
DZIAŁANIA
Przygotowanie
do życia
w społeczeństwie
- kształtowanie umiejętności właściwego komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych;
- dbałość o język i kulturę wypowiadania się;
- kształtowanie umiejętności analizy prostych sytuacji wychowawczych, odróżniania dobra od zła;
- kształtowanie postaw wyrażających szacunek dla ludzi, niezależnie od religii, statusu materialnego, wieku, wyglądu, poziomu rozwoju intelektualnego i fizycznego oraz respektowanie ich praw, podejmowanie działań w celu zapobiegania dyskryminacji;
- inspirowanie do podejmowania aktywności i inicjatyw oraz pracy zespołowej, wspomaganie działań służących kształtowaniu własnego wizerunku i otoczenia;
- kształtowanie świadomości odmienności osób niepełnosprawnych, innej narodowości, wyznania, tradycji kulturowej oraz ich praw;
- przygotowanie do radzenia sobie w sytuacjach codziennych wymagających umiejętności praktycznych;
- budzenie szacunku dla pracy ludzi różnych zawodów.
- przyjęcie uczniów klasy I w poczet społeczności szkolnej;
- zapoznanie z zasadami panującymi w klasie i szkole;
- pogadanki wychowawcze nt. kultury zachowania;
- zwracanie uwagi na wszelkie przejawy agresji fizycznej i werbalnej podczas zajęć i przerw;
- zapoznanie z pracownika- mi szkoły i ich pracą;
- zabawy integracyjne z dziećmi z przedszkola;
- wypełnianie obowiązków dyżurnego;
- udział uczniów i rodziców w szkolnych uroczystościach i imprezach, np. jasełka, wspólna Wigilia, Dzień Kobiet,
- organizowanie zbiórek na cele społeczne i charytatywne.
Edukacja regionalna, dziedzictwo kulturowe
- określanie swojej przynależności kulturowej poprzez kontakt z wybranymi dziełami sztuki, zabytkami i tradycją w środowisku rodzinnym, szkolnym i lokalnym;
- uczestniczenie w życiu kulturalnym środowiska rodzinnego, szkolnego, lokalnego oraz wydarzeniach organizowanych przez najbliższą społeczność;
- kształtowanie wrażliwości estetycznej poprzez kontakt z dziełami literackimi i wytworami kultury;
- zapoznanie z wybranymi dziełami architektury i sztuk plastycznych należących do polskiego i europejskiego dziedzictwa kultury;
- wyzwalanie potrzeby kontaktu z literaturą i sztuką dla dzieci;
- przygotowanie do podejmowania działań mających na celu identyfikowanie i rozwijanie własnych zainteresowań;
- kształtowanie umiejętności wyrażania własnych emocji w różnych formach ekspresji;
- kształtowanie poczucia własnej wartości dziecka, podtrzymywanie ciekawości poznawczej, rozwijanie kreatywności i przedsiębiorczości oraz brania odpowiedzialności za swoje decyzje i działania.
- organizowanie wycieczek krajoznawczych na terenie gminy;
- obchody święta patrona;
- prowadzenie kroniki szkoły;
- udział uczniów w imprezach, konkursach lokalnych;
- wyjścia dzieci z różnymi programami w miejsca publiczne;
- cykliczne sprzątanie terenu wokół szkoły;
- codzienne głośne czytanie dzieciom;
- organizowanie lekcji w plenerze, w bibliotece,
- uczestnictwo dzieci w spektaklach teatralnych,
- organizowanie konkursów czytelniczych, wystawek tematycznych oraz inscenizacji z dzieł literackich;
- organizowanie konkursów recytatorskich, konkursów czytelniczych i plastycznych;
- uczestnictwo uczniów w kołach zainteresowań.
Wychowanie patriotyczne i obywatelskie
- kształtowanie gotowości do uczestnictwa w kulturze, poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także poszanowania innych kultur i tradycji;
- wstępne kształtowanie postaw wyrażających szacunek do symboli i tradycji narodowych oraz tradycji związanych z rodziną, szkołą i społecznością lokalną.
- organizowanie apeli z okazji świąt państwowych wynikających z kalendarza;
- udział w konkursach plastycznych o tematyce patriotycznej;
- przeprowadzenie wyborów do samorządu klasowego i szkolnego;
- spotkania z członkami samorządu lokalnego oraz przedstawicielami władz lokalnych.
Bezpieczeństwo – profilaktyka zachowań ryzykownych (problemowych)
TREŚCI
ZADANIA
DZIAŁANIA
Bezpieczeństwo w szkole i poza nią
- zapoznanie z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych, kształtowanie właściwego zachowania się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz sytuacjach nadzwyczajnych;
- przygotowanie do bezpiecznego i rozsądnego korzystania z narzędzi i urządzeń technicznych, bezpiecznego organizowania zajęć ruchowych i poruszania się po drogach;
- przygotowanie do bezpiecznego korzystania ze środków komunikacji, zapobiegania i przeciwdziałania sytuacjom problemowym;
- kształtowanie umiejętności utrzymywania ładu i porządku wokół siebie, w miejscu nauki i zabawy.
- zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa obowiązującymi w szkole (kontrakty klasowe, regulamin stołówki, świetlicy, biblioteki);
- nauka numerów telefonów alarmowych;
- pogadanki nt. bezpieczeństwa podczas dni wolnych;
- nauka przechodzenia przez jezdnię, poznanie zasad ruchu pieszego;
- wycieczki po najbliższej okolicy;
- organizowanie spotkań z pracownikami służb specjalnych: policja, straż;
- organizowanie wycieczek do KPP i KPSP;
- zapoznanie uczniów z sygnałami alarmowymi,
- próbna ewakuacja;
- tematyczne gazetki ścienne.
Rozwijanie kompetencji informatycznych
- kształtowanie umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych,
- kształtowanie świadomości negatywnego wpływu pracy przy komputerze na zdrowie i kontakty społeczne oraz niebezpieczeństw wynikających z anonimowości kontaktów, respektowanie ograniczeń dotyczących korzystania z komputera, internetu i multimediów.
- zapoznanie z regulaminem pracowni komputerowej;
- pogadanki wychowawcze;
- prelekcje dla rodziców nt. zagrożeń wynikających z nieodpowiedniego korzystania z urządzeń komunikacyjnych;
- wykorzystywanie sprzętu multimedialnego podczas lekcji.
Zdrowie – edukacja zdrowotna
TREŚCI
ZADANIA
DZIAŁANIA
Zachowania prozdrowotne
- zapoznanie z podstawowymi zasadami dbałości o zdrowie własne i innych, kształtowanie umiejętności kreowania środowiska sprzyjającego zdrowemu stylowi życia;
- zapoznanie z zasadami zdrowego, racjonalnego odżywiania się, higieny osobistej i aktywności fizycznej;
- przygotowanie do podejmowania działań mających na celu zdrowy styl życia w aspekcie fizycznym i psychicznym;
- kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne zdrowie;
- pogadanka z pielęgniarką, stomatologiem;
- objęcie wszystkich uczniów fluoryzacją;
- przegląd czystości przeprowadzony przez pielęgniarkę szkolną;
- konkursy plastyczne o tematyce prozdrowotnej;
- dopasowanie ławek i krzeseł do wzrostu ucznia,
- organizacja gier i zabaw promujących zdrowie;
- organizowanie zajęć w plenerze, imprezy sportowe;
- kontynuowanie programów zdrowotnych;
Edukacja ekologiczna i przyrodnicza
- rozwijanie umiejętności podejmowania działań na rzecz ochrony przyrody w swoim środowisku;
- kształtowanie umiejętności analizy zjawisk przyrodniczych, rozumowania przyczynowo-skutkowego;
- uświadomienie wpływu przyrody nieożywionej na życie ludzi, zwierząt i roślin.
- przeprowadzenie akcji „Sprzątanie świata”;
- organizowanie zabaw i zajęć ruchowych na świeżym powietrzu stosownie do pogody;
- zorganizowanie „Dnia wiosny”;
- pogadanki na temat wpływu środowiska naturalnego na zdrowie i samopoczucie człowieka;
- wycieczki po najbliższej okolicy, zapoznanie ze środowiskiem przyrodniczym najbliższego otoczenia.
Wspieranie w prawidłowym rozwoju intelektualnym, psychicznym i emocjonalnym
- kształtowanie wytrwałości w działaniu i dążeniu do celu, umiejętności adekwatnego zachowania się w sytuacjach zwycięstwa i porażki.
- dokonywanie analizy pracy dydaktyczno - wychowawczej uczniów,
- kierowanie uczniów na badania do poradni,
- zorganizowanie zajęć dla uczniów wymagających wsparcia,
- udzielanie porad indywidualnych oraz organizowanie prelekcji dla rodziców w zakresie technik uczenia się,
- przeprowadzanie badań logopedycznych,
- obniżanie wymagań programowych uczniom na podstawie opinii poradni.
Relacje – kształtowanie postaw społecznych
TREŚCI
ZADANIA
DZIAŁANIA
Kształtowanie budowania
prawidłowych relacji międzyludzkich
- kształtowanie podstawowych umiejętności komunikacyjnych; kształtowanie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania relacji z rówieśnikami, rozpoznawania ich potrzeb, zgodnej współpracy z innymi, z zachowaniem obowiązujących norm i reguł kultury osobistej;
- przygotowanie do sprawiedliwego i uczciwego oceniania zachowania własnego i innych ludzi;
- rozwijanie empatii, umiejętności podejmowania działań mających na celu pomoc słabszym i potrzebującym, umiejętności rozwiązywania konfliktów i sporów.
- rozwijanie umiejętności formułowania prostych wniosków na podstawie obserwacji i własnych doświadczeń;
- kształtowanie umiejętności przestrzegania obowiązujących reguł;
- zapoznanie z podstawowymi prawami i obowiązkami wynikającymi z roli ucznia oraz członka szkolnej społeczności, rodziny i kraju;
- działania na rzecz potrzebujących pomocy,
- udział rodziców w życiu szkoły,
- spotkania i praca z uczniami sprawiającymi trudności wychowawcze,
- włączanie uczniów do życia szkoły,
- organizowanie pomocy materialnej rodzinom najuboższym,
- dofinansowanie obiadów w szkole,
- angażowanie uczniów do kół zainteresowań,
- klasowe uroczystości związane z imieninami i urodzinami uczniów,
- międzyklasowe zabawy integracyjne (Dzień Pluszowego Misia, bal karnawałowy, itp.),
- tworzenie atmosfery życzliwości dla każdego ucznia,
- posługiwanie się oceną jako miarą wiedzy ucznia, a nie jako karą,
- zwiększenie ilości nagród,
- systematyczna kontrola realizacji obowiązku szkolnego,
- informowanie nauczycieli o sytuacji rodzinnej ucznia,
- informowanie rodziców o zachowaniu i wynikach ucznia w nauce.
Ewaluacja programu wychowawczo-profilaktycznego
Ewaluacji podlega funkcjonowanie Programu Wychowawczo-Profilaktycznego. Celem ewaluacji będzie określenie efektywności działań programu.
Informacje potrzebne do ewaluacji zbierane będą w różny sposób:
- analiza dokumentów klasowych,
- obserwacja i ocena zachowania uczniów,
- ankiety dla rodziców, nauczycieli,
- analiza wytworów pracy,
- obserwacja dokonań uczniów,
- wywiady z uczniami.
Wyniki ewaluacji zostaną przedstawione nauczycielom podczas posiedzenia analitycznej Rady Pedagogicznej oraz rodzicom podczas ostatniego spotkania Rady Rodziców. Ewaluacja programu wychowawczo-profilaktycznego PSP w Jędrzejewie będzie podstawą do ewentualnej modyfikacji programu.